Programistka, czyli męskie spojrzenie na kobiety w IT

Co jakiś czas, coraz częściej, w najróżniejszych okolicznościach, jestem uczestnikiem bądź świadkiem rozmowy poruszającej temat kobiet w zawodach IT. Rosnąca częstotliwość tych zdarzeń, jak również znacząca waga tematu w aktualnych realiach, skłoniły mnie do przemyśleń i napisania tego artykułu. Mam nadzieję, że pokazanie mojej, męskiej perspektywy, doda otuchy, motywacji i pozwoli wytrwać czytelniczkom, które swoją przyszłość chcą wiązać z pracą w IT. Liczę również na to, że niniejszy tekst zwiększy świadomość o tym, jak wiele kroków milowych w rozwoju branży IT jest zasługą kobiet.

Czy aby pracować w branży trzeba się do tego urodzić?

Pisząc w telegraficznym skrócie – nie, nie trzeba się do tego urodzić. Programistką_stą, testerką_em, analityczką_kiem może zostać każdy. Nie jest wymagane bycie facetem, aby pracować w tych zawodach. Nie trzeba interesować się tym od dziecka, aby mieć szansę na udaną karierę. Jeżeli w okresie studenckim zdecydowałaś_łeś się na inny kierunek studiów niż informatyka i pokrewne, to nadal możesz rozpocząć pracę w zawodzie związanym z technologiami informacyjnymi.

Najważniejsze pytanie: czy jesteś tym zainteresowana_ny, zafascynowana_ny i czy tworzenie aplikacji daje Ci radość. Motywy kierujące Twoimi wyborami są czynnikiem determinującym "poprawność" decyzji. Motywacja nie jest cechą stałą i wymaga podtrzymywania. Najpotężniejszym narzędziem pozwalającym na utrzymanie motywacji jest szczera odpowiedź na pytanie „dlaczego”. To właśnie czynniki wewnętrzne i odpowiedzi na pytanie „dlaczego” są najsilniejszymi źródłami motywacji. Jeżeli praca w IT kojarzy Ci się przede wszystkim z wysokimi zarobkami i zewnętrznymi czynnikami gratyfikacji, to istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że wejście na tę ścieżkę kariery będzie złą decyzją.

Jak mam zacząć swoją karierę w IT?

Realia w których żyjemy pozwalają nam na osiąganie naszych celów na wiele sposobów. Pierwszy krok to wybór ścieżki kariery w IT. Gdy do naszego wyboru przypisujemy zbyt wielkie znaczenie, to mamy tendencję do wpadania w analityczny paraliż, a to kończy się niepodejmowaniem decyzji w ogóle. Pozwól sobie na popełnianie błędów ponieważ decyzja o wyborze ścieżki nie jest ostateczna. Mając za sobą doświadczenia z pracy w branży IT jest łatwiej zmienić kurs swojej kariery, wybrane technologie, stanowisko czy zakres obowiązków. W wyborze ścieżki z pewnością pomoże zapoznanie się z opisami pozycji oraz obowiązków na tej stronie. Listę najlepszych języków do nauki w 2022 roku znajdziesz tutaj. Sugestię odpowiedzi na pytanie jaki język programowania jest najlepszy dla Ciebie możesz znaleźć tutaj.

Powtórzę w tym miejscu: wybór języka czy technologii nie jest dożywotni. Zawsze będzie możliwa zmiana. Wiele zagadnień związanych z programowaniem, testowaniem czy analizą jest technologicznie agnostycznych, co oznacza że są niezależne od konkretnej technologii. Wiedza oraz praktyka w tych uniwersalnych obszarach pracy pozwoli na łatwiejszą, sprawniejszą i szybszą zmianę kierunku rozwoju kariery IT.

Po dokonaniu wyboru początkowej ścieżki rozwoju, przychodzi czas na kolejny krok. Krokiem tym jest nauka pojęć oraz nabycie umiejętności niezbędnych w pracy na wybranym stanowisku. Nikogo nie zaskoczę stwierdzeniem, że studia na właściwym kierunku są bardzo dobrym wyborem, jednakże nie każdy może pozwolić sobie na takie zobowiązanie. Na szczęście istnieją inne drogi tj.

• szkoły programowania – jest ich wiele, posiadają zróżnicowaną pod względem długości oraz specyfiki ofertę kursów. Swoją decyzję opieraj na podstawie skuteczności oraz opinii uczestniczek_ków
• portale e-learningowe – takie jak Coursea czy Udemy zawierają wiele kursów tworzonych przez społeczność. Przy wyborze właściwego kieruj się oceną uczestników oraz zakresem materiału. Zwróć również uwagę na ojczysty język autora, ponieważ może mieć wpływ na przystępność kursu
  
• książki – Najlepszym wyborem zawsze są pozycje pisane przez wielu autorów. Znaczenie ma również doświadczenie dydaktyczne autorów. Jeżeli książka zawiera kody źródłowe, to powinny być one udostępnione dla posiadaczy książki w internecie.
  
• portale z wyzwaniami dla programistów – CodeWars, HackerRank, CodinGame to tylko niektóre z wielu portali zawierających wyzwania programistyczne dla programistów od programistów. Pozwalają one sprawdzić swoje umiejętności w konkretnym języku i konkretnym problemie. Udostępniają gotowe zestawy testów jednostkowych, co umożliwia opanowanie podstaw testowania. Część z portali pozwala zapoznać się z najlepszymi rozwiązaniami zadań od społeczności (CodeWars)
  

Co mam zrobić jeżeli tego nie rozumiem?

Rozpoczęłaś_łeś kurs, jesteś po pierwszych zajęciach i czujesz, że części poruszanych tematów nie rozumiesz? Nie poddawaj się! W większości przypadków jest to zupełna norma. Zadbaj o dobry nastrój, pozytywne nastawienie i poczucie celu, który chcesz osiągnąć. Za sprawą pozytywnego nastawienia, konkretnej wizji tego co chcesz osiągnąć oraz osadzenia nabywanej wiedzy w kontekście, nauka nowych umiejętności będzie łatwiejsza, a postępy zauważysz szybciej. Zacznij od kilku łatwych problemów, które pozwolą nabrać pewności i poczuć smak sukcesu. Następnie daj sobie przestrzeń do popełniania błędów, co pozwoli Ci uniknąć paraliżu i braku działania. Oczekując tylko perfekcji i sukcesów skazujesz się na strach przed porażką. Strach przed popełnieniem błędu może prowadzić do porzucenia zamiarów. Gdy pojawi się zwątpienie, daj sobie czas, wytrzymaj jeszcze trochę i pozwól aby mechanizmy przystosowawcze Twojego organizmu mogły zadziałać.

Czy wiesz, że z opublikowanego w 2017 roku badania nad różnicami pomiędzy programistami i programistkami, wynika, że programistki o ponad 4% częściej (78,7% do 74,6%) otrzymują pozytywną ocenę pull requestów? Oznacza to, że ich modyfikacje częściej zyskują akceptację właściciela bądź administratora oprogramowania, stając się częścią tychże projektów. Badanie przeprowadzono m. in. w serwisie Github służącym do przechowywania repozytoriów, wspólnego rozwijania oprogramowania i dzielenia się źródłami aplikacji, który zrzesza ponad 12 milionów ludzi. Mówiąc wprost, może to oznaczać, że kobiety programują lepiej od facetów. Polecam zapoznanie się z dokumentem i samodzielne wyciągnięcie wniosków. ;)

Nie odpowiadają na moje CV, co robić?

Wysyłasz swoje aplikacje do firm, a telefony nie dzwonią, e-mail świeci pustkami i nikt nie zaprasza Cię na rozmowę? Odbyłaś_łeś rozmowę rekrutacyjną lecz organizacja nie zaproponowała współpracy? Nie podali wyników, pomimo deklaracji, że dadzą informację zwrotną? Zacytuję Stephena McCranie:

The master has failed more times than the beginner has even tried.

Próbuj dalej! Nabierasz doświadczenia z każdą kolejną rozmową, co obiektywnie rzecz ujmując stanowi postęp. Doucz się tego, czego nie wiedziałaś_łeś ostatnio, notuj sobie pytania i niech odmowy nie wpływają na Twoją samoocenę. Wszyscy miewamy chwilę w których nie wierzymy w swoje umiejętności, obawiamy się "wyjść na głupie_ich" i zaczynamy uważać, że podjęte decyzje były błędne.

Porażki bywają bolesne. Bycie w samym środku krzyżowej serii pytań to wyjątkowo stresujące doświadczenie, a odmowa w procesie rekrutacyjnym to nic przyjemnego. W takich chwilach pamiętaj, że wszystko zależy od Ciebie. Jeżeli wiesz, że właśnie takiej kariery dla siebie chcesz, to próbuj do skutku. W nasze życie często wkrada się przypadek i chaos. Wysokie umiejętności nie gwarantują otrzymania oferty pracy. Lepiej rozwinięte zdolności zapewniają tylko wyższe prawdopodobieństwo sukcesu. Osoba dysponująca doskonałym warsztatem może nie przejść przez proces rekrutacji, a inna posiadająca mniejszą wiedzę otrzymać propozycję współpracy. Przyczyna odmowy nie leży w Tobie. Zawsze jesteś w stanie poprawić swoje umiejętności, pogłębić swoją wiedzę czy lepiej się zaprezentować.

Uważam, że "załapanie" się na stanowisko powinno być priorytetem, ponieważ już około roku doświadczenia w roli programistki_ty czy testerki_ra otwiera wiele ciekawych drzwi do wspaniałych firm i możliwości. Pamiętaj, że najważniejszym celem na początku jest "wejście" do branży IT.

A jeżeli brakuje mi inspiracji?

Czy znasz, droga czytelniczko, język programowania Ada? Jego nazwa pochodzi od imienia córki lorda Byrona, Ady Lovelace, ur. w 1815 roku. Talent matematyczny Ady przyczynił się do współpracy i przyjaźni z Charlesem Babbag’em. W okolicach roku 1835-1837 Charles Babbage opublikował projekt maszyny analitycznej, zdolnej do wykonywania obliczeń z dokładnością do 31 cyfr. Opisami maszyny Babbage’a zainteresowała się Ada Lovelace, co doprowadziło w efekcie do tego że Ada (mając około 20 lat!) opracowała i opublikowała teoretyczne "programy" dla tej nieistniejącej maszyny, stając się pierwszą uznaną programistką w historii informatyki. Tak! Pierwsza programistka żyła na długo przed zbudowaniem pierwszego komputera. Co ciekawe, maszynę Babbage’a zbudowano dopiero w latach 1989-1991 w muzeum nauki w Londynie, XIX-wiecznymi metodami.

Kto pełnił rolę dyrektora działu inżynierii oprogramowania w trakcie powstawania programów sterujących głównego komputera nawigacyjnego na potrzeby programu Apollo 11? Margaret Hamilton! Programy te powstały od zupełnego zera, nie bazowały na żadnym wcześniej napisanym oprogramowaniu, umożliwiły lądowanie na księżycu i dały początek zupełnie nowej gałęzi przemysłu. Jak sama Margaret wyjaśniała dla Wired:

When I first got into it, nobody knew what it was that we were doing. It was like the Wild West. There was no course in it. They didn’t teach it.

Czy jesteś w stanie podać etymologię określenia debugowanie? Tak się składa, że pojęcie bug spopularyzowała Grace Murray Hopper, podczas prac nad komputerem Mark II na Harvardzie. Robak, a dokładnie ćma, dostał się do wnętrza urządzenia, powodując niewłaściwe funkcjonowanie komputera. Osoby pracujące przy naprawie tej usterki określiły tę czynność jako debugging. Poza tym, Grace współpracowała przy opracowaniu języka COBOL i jako pierwsza kobieta w historii Uniwersytetu Yale, zdobyła tytuł magistra, a następnie doktora matematyki na tej uczelni.

Joan Clarke w 1939 została zrekrutowana do Government Code and Cypher School przez swojego promotora. Zdobyła tam tytuł magistra z matematyki pomimo, że kobiety nie mogły osiągać takich stopni naukowych aż do 1948. W czasie II Wojny Światowej w hangarze numer 8 była częścią zespołu kryptologów w którego skład wchodził Alan Turing. Wspólnie pracowali przy łamaniu kodu Enigmy za pomocą bomby Turinga. Aby otrzymywać zapłatę za swoją pracę, musiała być określana jako tłumaczka, ponieważ przepisy nie przewidywały stanowiska starszej kryptoanalityczki. Była jedyną kobietą pracującą przy tym projekcie.

Annie Easley w 1955 roku przypadkowo przeczytała artykuł o kobietach pracujących dla NASA (wówczas nazywanej NACA) jako komputery, pracownice, które „obliczały” liczby dla naukowców. Była jedną z czterech czarnoskórych kobiet na 2500 pracowników. Ręcznie przeprowadzała symulacje matematyczne dla eksperymentalnego reaktora jądrowego, zwanego reaktorem Plum Brook. Pierwszy projekt Annie był wykorzystywany przez NASA do badania zastosowania energii jądrowej w kosmosie przez następne 40 lat! Kiedy komputery mechaniczne wkroczyły na scenę NASA, Easley zajęła się programowaniem. Rozwinęła umiejętności w języku Fortran oraz w asemblerze. Jej programy do analizy alternatywnych technologii wysokoenergetycznych na potrzeby projektu Centaur zostały wykorzystane m.in. do zrealizowania lotu sondy Cassini na Saturna w 1997 roku. Efekty jej pracy pozwoliły również na opracowanie akumulatorów pojazdów hybrydowych.

Isis Anchalee to urodzona w 1993 roku twórczyni ruchu #iLookLikeAnEngineer. W 2015 roku była twarzą ogłoszeń rekrutacyjnych firmy OneLogin w której pracowała jako Full Stack Developer. Pod ogłoszeniem zaczęły pojawiać się komentarze wyrażające przekonanie że jest ona modelką, a nie programistką. To skłoniło Isis do zamieszczenia zdjęcia siebie trzymającej kartkę papieru z opisem swojego stanowiska i hashtagiem #iLookLikeAnEngineer. W swoim poście wyraziła przekonanie, że ważne jest podnoszenie świadomości w zakresie różnorodności zespołów programistycznych i przełamywanie stereotypów na temat tego, jak powinien wyglądać inżynier. Jej post zapoczątkował ruch w mediach społecznościowych. Hashtag został użyty w około 50 krajach, ponad 86 tys. razy do dnia 7 sierpnia 2015 roku. Isis w swojej karierze pracowała m.in. dla Uber czy Hustle.

Czy branża IT potrzebuje kobiet?

Kobiety wciąż stanowią mniejszość w IT. Podając dane za tym artykułem, w naszym kraju stanowią około 25% zespołów programistycznych. Jestem zdania, że jak wszystkie sfery życia, programowanie również potrzebuje różnorodności. Różnorodność jest źródłem oryginalności, świeżych pomysłów i daje gwarancję rozwiązania każdego problemu. Dzięki różnicom w sposobach myślenia, zespoły mogą szybciej rozwiązywać problemy, rozwijać funkcjonalności oraz dowozić oprogramowanie na czas. Wcześniej ujawniają się świeże idee.

Czy potrzebujemy w IT więcej kobiet? Moja odpowiedź to: zdecydowanie tak!

Artykuł stanowi odświeżenie tekstu napisanego w 2018 roku na blogu devdo.eu