Web3 i krótka historia internetu

Od kiedy Facebook ogłosił zmianę nazwy na Meta, odnoszę wrażenie, że nie ma tygodnia, żebym nie usłyszała w mediach o metawersie, NFT czy Web3. Pomyślałam więc, że to doskonały moment, żeby pochylić się w newsletterze nad kierunkiem, w którym zmierza technologia – nawet jeśli póki co większość tych idei pozostaje jedynie teorią, która dopiero nabiera kształtu.

Ale żeby zrozumieć, jaki cel przyświeca powstaniu mitycznego Web3, musimy odbyć krótką podróż w czasie.

Termin World Wide Web wprowadził brytyjski fizyk i programista Tim Berners-Lee w 1989 roku. Podczas pracy w CERN-ie (Europejskim Ośrodku Badań Jądrowych) naukowiec zaobserwował, jak trudno było śledzić projekty tysięcy naukowców rozproszonych po całym świecie. Przedstawił więc kierownictwu CERN-u propozycję systemu zarządzania informacjami przy pomocy hipertekstu, który stał się podwalinami Web 1.0. Była to sieć głównie do odczytu, gdzie użytkownicy mogli jedynie konsumować treści, bez prawdziwej interakcji z witryną – trochę jak zdalna biblioteka.

Dopiero 15 lat później, w okolicach 2004 roku, zaczęto mówić o kolejnej generacji sieci, Web 2.0. Pojęcie rozpropagowało przedsiębiorstwo O'Reilly Media, chociaż o samej koncepcji po raz pierwszy napisała kobieta, Darcy DiNucci, już w 1999 roku. Nagle byliśmy nie tylko konsumentami, ale też twórcami treści, co stopniowo doprowadziło do powstania kolejnych sieci społecznościowych. Z czasem powstał ekosystem zbudowany na silosowych, scentralizowanych usługach prowadzonych przez korporacje: w końcu wszyscy publikujemy zdjęcia na Instagramie, dzielimy się swoimi przemyśleniami na Twitterze, słuchamy muzyki na Spotify...

Web 3.0 (lub Web3) reprezentuje kolejną generację Internetu. Taką, która skupia się na przeniesieniu władzy z dużych firm technologicznych na indywidualnych użytkowników. Web3 zakłada, że jesteśmy zarówno konsumentami, twórcami, jak i właścicielami treści. Termin ukuł w 2014 roku Gavin Wood, współtwórca Ethereum. Oryginalnie termin Web 3.0 odnosił się do idei sieci semantycznej Tima Bernersa-Lee, jednak jak przyznał, sieć semantyczna jest częścią tego, co obecnie rozumiemy jako Web3.

Kluczowe pojęcia związane z najnowszą generacją Internetu to:

1. ⛓ Blockchain – zdecentralizowana globalna sieć komputerowa, oparta na połączonych ze sobą blokach danych. Jak wskazuje sama nazwa, w blockchainie każdy element zależy od poprzedniego, dzięki czemu niemożliwa jest modyfikacja lub usunięcie raz wprowadzonych danych. Każdy użytkownik może posiadać całą bazę danych systemu, tworząc tym samym rozproszony rejestr danych.
2. 📝 Smart kontrakty – oparte na blockchainie protokoły przeznaczone do cyfrowych umów i ich automatycznej weryfikacji. Celem jest automatyzacja wykonywania założeń danej umowy, tak aby wszyscy uczestnicy byli pewni, że w przypadku osiągnięcia założonego celu, spełnione zostaną zaszyte w niej przesłanki – bez opóźnień i konieczności udziału stron trzecich.
3. 🪙 Tokeny – prawdziwa moc Web3, która służy do przenoszenia wartości. Dzięki tokenom wartość i kontrolę można przekazać użytkownikom i konstruktorom. W przeciwieństwie do innych form pieniędzy, są one z klucza cyfrowe i programowalne. Wyróżniamy tokeny wymienialne (kryptowaluty) i niewymienialne (NFT).